Таърихи Алания

АЛАНИЯ ДАР ТАЪРИХ

Алания дар як нимтои хурсанг бо Кӯҳҳои Таврус дар шимол ва баҳри Миёназамин дар ҷануб таъсис ёфтааст. Дар замонҳои қадим он ё Памфилия ё Киликия гуфта мешуд барои ҷойгирӣ наҳилаи он шаҳрҳо.

Дастури дақиқи аввалин сокинони Алания вуҷуд надорад. Ба асоси таҳқиқоти профессор Килынч КЁКТЕН, дар 1957 дар ғоркадаи Кадинини, ки 12 км дуртар аз маркази шаҳр воқеъ аст, нишон медиҳад, ки таърихи ин минтақа ба давраи Палеолитии Олӣ расидааст (20,000 - 17,000 пеш аз милод).

Намудат ва ё кай Алания таъсис ёфтааст, дар ин мавзӯъ маълумоти аниқ вуҷуд надорад. Номи аввалини маълумтарин шаҳри Коракесиум мебошад. Дар давраи Византий, шаҳрро Калафрос номгузорӣ карданд. Номи Алайе бо номи яке аз раисони Селҷуқ, Аллааддин Кайкубад (1200-1237) дар асри 13 милодӣ дар вақте, ки ӯ قلъаро ба муҳосира оғоз накард, дода шуд. Вақте, ки Ататürk шаҳрро дар 1935 боздид намуд, вай номи Аланияро дод. Номи Коракесиум аввалин маротибаи дар асри 4 пеш аз милод дар асари яке аз географҳо қадимӣ, яъне Скилакс зикр шудааст. Дар давраи мазкур, минтақа таҳти ҳукуматии парсҳо, ки қисми муҳими Анатолияро захмдор карда буданд, қарор дошт. Баъдан, бисёри саёҳатчиёни маъруфи вақтҳои қадим, ба мисли Страбон, Пирӣ Рейс, Сейид, Ибн Батут ва Эвлия Челеби дар бораи ин шаҳр зикр кардаанд.

Дар бораи минтақа аз аввал ва дар давраи Византий маълумотҳои хеле кам гузошта шудааст. Дар асри 7, вақте ки арабҳо таҳдид мекарданд, муҳофизат кардани шаҳр тавассути сохтани қалъа бештар аҳамият пайдо кард. Ин тундук боиси он шуд, ки аксарияти قلъаву калисоҳо дар асрҳои 6 ё 7 сохта шудаанд.

Дар 1221, яке аз раисони Селҷуқ, Аллааддин Кайкубад династияи масеҳии Кири Вартро шикаст ва бо ин кор قلъаро забт кард. Раис барои худаш як қаср сохт. Пойтахти ҳукуматии Селҷуқ Коня буд, вале онҳо Аланияро ҳамчун пойтахти дуввум ва маркази зимистона сохта, шаҳрро сохтанд.

Селҷуқҳо дар 1243 шаҳрро аз ҳамлаҳои монголон муҳофизат карданд ва вақте, ки мамлуксҳо Миср дар 1277 ба Анатолия ворид шуданд, муҳофизат карданд. Вале дар 1300 ҳокимияти Селҷуқ ғарқ гардид ва ин минтақа бо номи Карманогуллор забт шудааст ва барои 5000 тилло ба султон Мамлук фурӯхта шуданд. Баъдан, дар 1471, ҳокими отомонӣ Фатҳ Султон Меҳмет Аланияро ба хоки империяи отомонӣ ворид кард.

Алания ва Тарсус дар 1571 ба пок ӣ ӣ ӣ ба провинсияи Кипр пайваст шуданд, дар 1868 қисми провинсияи Коня буданд. Дар охир, дар 1871, он ба Анталия пайваст шуд ва оғози ноҳияи он гардид.